Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Μια προσέγγιση στην κοινωνικοπολιτική διάσταση της σύγκρουσης στη Χαλκιδική

                                   σκουριες κερατεα

   Στις 5/4/2013 έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση στον αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο  Μπερντές για τον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής ενάντια στα μεταλλεία χρυσού που αναπτύσσονται στην περιοχή τους...
έχοντας υποστήριξη από τα πιο επιθετικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις παγκοσμίως αλλά και τις εγχώριες οικονομικές και πολιτικές ελίτ και φυσικά την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές. Στη συζήτηση που ακολούθησε αναδείχθηκαν ορισμένες ενδιαφέρουσες πτυχές του θέματος που αγγίζουν τον πυρήνα της κοινωνικοπολιτικής σύνθεσης των πληθυσμών της περιοχής αλλά και τη σύγκρουση συμφερόντων που γίνεται ανάμεσα σε ντόπια συμφέροντα και τις ντόπιες-ξένες ελίτ.

Η ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών της σύγκρουσης στις Σκουριές για τα μεταλλεία χρυσού που αφορά ολόκληρη τη Χαλκιδική μιας και έχει επεκταθεί η περιοχή που παρουσιάζει ενδιαφέρον για εκμετάλλευση από την εταιρία Ελληνικός Χρυσός αποτελεί μόνο τη μια όψη των γεγονότων και μάλιστα με  επιφανειακή προσέγγιση. Κυρίως στην περιοχή αποτυπώνεται η εξέλιξη του σχεδίου της καπιταλιστικής ανάπτυξης που χρόνια προωθούν οι ντόπιες και ξένες οικονομικές ελίτ που προϋποθέτει την άγρια εκμετάλλευση φυσικών πηγών αλλά και πλουτοπαραγωγικών πηγών προς την κατεύθυνση της απόσπασης τεράστιας κερδοφορίας για ένα χρονικό διάστημα 10-20 χρόνων. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα της άγριας εκμετάλλευσης θα είναι η βάρβαρη διάλυση του φυσικού τοπίου, η χειροτέρευση των συνθηκών ζωής των ντόπιων κατοίκων της περιοχής, η αύξηση της τοξικότητας του αέρα και του νερού αλλά και η παράπλευρη καταστροφή της ντόπιας παραγωγής (μελισσοκομία, αλιεία, υλοτομία κτλ).
Σε μια προσπάθεια προσέγγισης των ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών, δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει ότι τα κίνητρα πολλών κατοίκων που αντιδρούν στην επένδυση των μεταλλείων σχετίζονται με τα στενά τοπικά συμφέροντα που ανέδειξαν τον τουρισμό και δευτερευόντως την τοπική παραγωγή προϊόντων ως βασικό στοιχείο της τοπικής καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αναφέρεται μάλιστα ότι στο κεντρικότερο χωριό της περιοχής, την Ιερισσό, που αριθμεί περίπου 3000 κατοίκους, η τουριστική κίνηση το καλοκαίρι μπορεί να προσεγγίσει ακόμα και τις 30.000 δηλαδή 10 φορές τον τοπικό πληθυσμό!
Αν η Ιερισσός έχει αναδειχθεί ως το κεντρικό πολιτικό σημείο αναφοράς του αγώνα ενάντια στα μεταλλεία (για αυτό άλλωστε και αντιμετωπίζει όλο το εξουσιαστικό μένος με εισβολές ένστολων κουκουλοφόρων μπάτσων και ΜΑΤ), αυτό σχετίζεται ενδεχομένως με 3 κύριους παράγοντες. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της περιοχής έχει μεταναστεύσει εδώ και πολλά χρόνια εσωτερικά στη χώρα στα κοντινότερα αστικά κέντρα των μεγαλουπόλεων της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας και η επιστροφή στα χωριά της περιοχής μετέφερε μαζί της και μια διαφορετική κουλτούρα πολιτικών αγώνων και κοινωνικής αντίληψης που δεν ευδοκιμεί εύκολα στους πληθυσμούς των χωριών της χώρας. Αυτή η πολιτική κουλτούρα αποτελεί την αναγκαία μαγιά για την ανάπτυξη τοπικών κοινωνικών αγώνων που έχουν τη διορατικότητα να διαβλέπουν πέρα από το στενό οικονομικό συμφέρον που καλλιεργούν στην περιοχή οι εταιρίες εκμετάλλευσης των μεταλλείων καθώς και οι τοπικές εξουσίες και ξεσηκώνουν ευαισθησίες οικολογικές που δεν καταστέλλονται ούτε με τα ΜΑΤ ούτε με τις δωροδοκίες των ντόπιων εξουσιαστών.
Επιπλέον, η τουριστική ανάπτυξη που έχει επιτευχθεί στην περιοχή βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο ιδιαίτερα μετά τα πολυάριθμα περιστατικά ρύπανσης από τις αποθέσεις των μεταλλείων της TVX (ειδικά αναφέρεται η περίπτωση Στρατωνίου με τη χαρακτηριστική καφετιά θάλασσα αποτέλεσμα της ρύπανσης από τα μεταλλεία).  Το μοντέλο της οικονομικής ανάπτυξης με όρους τουριστικής εκμετάλλευσης της περιοχής έχει αποδώσει εισοδήματα σε τοπικούς πληθυσμούς και έχει τροφοδοτήσει ένα κύκλο επενδύσεων από κατοίκους που ενίσχυσαν αυτή την κατεύθυνση. Η ρύπανση της περιοχής και η μακροχρόνια μόλυνση που προβλέπεται να προκαλέσουν οι μεταλλευτικές ενέργειες μεγάλης κλίμακας στην περιοχή ασφαλώς αποτελούν τον πυρήνα της σύγκρουσης συμφερόντων.
Τέλος, στην Ιερισσό υπάρχει το μοναδικό λύκειο της περιοχής που συγκεντρώνει όλη τη νεολαία των γύρω χωριών που ασφυκτιά κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης, της διάλυσης του χώρου της από τα συμφέροντα των ελίτ αλλά και από την αβέβαιη και τελματωμένη οικονομική και κοινωνική προοπτική που υποσχόταν η μέχρι σήμερα τοπική ανάπτυξη. Το συγκρουσιακό περιβάλλον που καλλιεργεί η εξουσία και τα ντόπια τσιράκια της σε αμεση συμφωνία με τα συμφέροντα των καπιταλιστών που εκμεταλλεύονται τα μεταλλεία οδηγεί ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας της περιοχής στην ένταξή τους στις γραμμές των αντιστεκόμενων ενάντια στα συμφέροντα των ντόπιων και ξένων ελίτ κυρίως όμως στη γραμμή της σύγκρουσης συμφερόντων…
Σε προηγούμενη ανάρτηση του blog αναφερθήκαμε στο καθεστώς Ειδικής Οικονομικής Ζώνης που στήνεται στη Χαλκιδική με αφορμή την επένδυση για τα μεταλλεία χρυσού. Στα πλαίσια αυτά δεν χωρούν ψευδαισθήσεις για οικολογικές ανησυχίες, εργατικά δικαιώματα ούτε καν για το άλλοθι της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που προμοτάριζε η TVX και τώρα η Ελληνικός Χρυσός και συνοδεύονταν από υποσχέσεις πρόσληψης, επιστροφή ενός μικρού ποσοστού των κερδών στις κοινότητες με διαμόρφωση δρόμων, πλατειών και σχολείων. Σήμερα αρκεί η υπόσχεση για μια κακοπληρωμένη θέση εργασίας για να τραβήξει η εταιρία ένα μέρος του τοπικού πληθυσμού με το μέρος της…
Ο αγώνας των κατοίκων της Χαλκιδικής αν και ορίζεται από τοπικά χαρακτηριστικά, εντούτοις αναδεικνύει ευρύτερα ζητήματα που σχετίζονται με το είδος της καπιταλιστικής ανάπτυξης, με τη διάλυση των μεγάλων ιδεολογημάτων της “ανάπτυξης πάνω από όλα”. Αλλά σχετίζεται ο αγώνας αυτός και με την αξιοπρέπεια των πολιτών να υπερασπίζονται τους όρους επιβίωσής τους ενάντια σε καπιταλιστικά κέρδη πολυεθνικών ομίλων και ντόπιων ελίτ αλλά και ενάντια στους εξουσιαστικούς θερμούς της περιοχής, που έχουν από χρόνια βαθιά και ξεδιάντροπη διαπλοκή με τις οικονομικές ελίτ. Οι επιτροπές αγώνα με την αδιαμεσολάβητη συμμετοχή των πολιτών, η υιοθέτηση νέων εργαλείων επικοινωνίας μεταξύ αγωνιζόμενων αλλά και ένα πρωτοφανές κύμα αλληλεγγύης που γνωρίζει αυτός ο αγώνας με το άνοιγμα στην κοινωνία, έχουν διαμορφώσει τις συνθήκες για να μην βιώσει εκεί ο πληθυσμός μια ακόμα υποχώρηση που θα τον γεμίσει με απογοήτευση.
Άλλωστε, είναι καθαρά ζήτημα φυσικής επιβίωσης….

Το άρθρο προέρχεται από το freenet Blog

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου